BÀI GIẢNG BỆNH GHẺ (Nguyên nhân, triệu chứng, biến chứng, chẩn đoán và điều trị) chi tiết

BỆNH GHẺ

NỘI DUNG

1. Đại cương

- Bệnh ghẻ là một bệnh ngoài da, lây truyền

- Tác nhân gây bệnh là do kí sinh trùng ghẻ gây nên

- Con đực chết ngay sau khi giao phối, con cái trưởng thành sống bằng cách đào hầm dưới da (giữa lớp sừng và lớp hạt). Vài giờ sau con cái bắt đầu đẻ trứng. Trứng phát triển và trưởng thành trong 10 ngày.

- Cái ghẻ hoạt động về chiều về đêm, chết khi ra khỏi vật chủ khoảng 3 -4 ngày.

- Bệnh lây chủ yếu từ người sang người qua tiếp xúc. Ngoài ra còn lây gián tiếp từ người bệnh sang người lành qua đồ vật, dụng cụ cá nhân, có thể lây qua đường tình dục.

2. Triệu chứng

2.1. Cơ năng: Ngứa về đêm ( có tính chất chu kỳ), ngứa khắp người nhất là vùng da non.

2.2. Thực thể

- Tổn thương cơ bản là mụn nước trong, bóng, đứng rải rác.

- Vị trí: ở các kẽ ngón tay, mặt trước cổ tay, nách, quanh vú, rốn, mặt trong đùi, nếp nằn mông. Có thể thấy luống ghẻ do ghẻ cái đào hầm dưới da để đẻ trứng.

- Một số trường hợp có tổn thương bộ phận sinh dục, tổn thương cơ bản là: sẩn tròn, trợt da ở giữa( săng ghẻ).

3. Biến chứng

- Chàm hóa: do cái ghẻ hoặc thuốc bôi  gây kích thích da, nhất là trên cơ địa bệnh nhân bị chàm.

- Viêm da mủ: thường thấy ở bệnh nhân vệ sinh da kém, có thể gây viêm nang lông, nhọt…

- Một số trường hợp có viêm cầu thận cấp, phù toàn thân do ảnh hưởng của độc tố ghẻ, hoặc do bội nhiễm.

4. chẩn đoán xác định: dựa vào 4 yếu tố:

- có mụn nước trong, bóng nằm rải rác, thường khu trú vùng da mỏng,

- chủ yếu ngứa về đêm.

- có tính chất lây lan trong gia đình và tập thể.

- có thể tìm thấy luống ghẻ và khêu được cái ghẻ.

5. Điều trị

5.1. Nguyên tắc

- Phải chẩn đoán sớm và điều trị thích hợp để tránh biến chứng và lây lan cho người xung quanh.

- Phải điều trị tất cả cho những người tiếp xúc, kết hợp vệ sinh quần áo và đồ dùng sinh hoạt cá nhân.

5.2. Thuốc

- Chủ yếu dùng thuốc bôi, có thể chọn 1 trong các thuốc sau:

   + DEP ( Di Ethyl Phtalate- dạng dầu, mỡ, kem) là thuốc thông dụng hiện nay.

   + mỡ hay dung dịch lưu huỳnh 1%.

   + ngoài ra có thể dùng 1 số thuốc cây lá nam có tác dụng chữa ghẻ như: lá cây ba chạc đun lấy nước tắm.

   + điều trị ngứa bằng thuốc kháng Histamine ( Clopheniramine, Dimedron..)