BÀI GIẢNG BỆNH CHỐC, NHỌT

NỘI DUNG
I. Chốc
1. Đại cương
Bệnh chốc là một trong những bệnh nhiễm trùng da phổ biến tác nhân gây bệnh do liên cầu hoặc liên cầu phối hợp với tụ cầu bệnh thường gặp ở lứa tuổi dưới 5 tuổi nhất là ở những đứa trẻ không được chăm sóc và vệ sinh da tốt hoặc trẻ suy dinh dưỡng mùa hè với khí hậu nóng ẩm cùng với điều kiện vệ sinh môi trường kém cũng là yếu tố thuận lợi cho bệnh phát sinh.
2. Triệu chứng
2.1. Toàn thân
Thường không có triệu chứng gì rõ rệt nhưng trong trường hợp tổn thương lan rộng thì bệnh nhân có thể có sốt cao kèm theo một số biến chứng khác.
2.2. Cơ năng
Bệnh nhân có cảm giác ngứa dấm dứt cũng có khi cảm thấy đau khó chịu.
2.3. Thực thể
Tổn thương cơ bản là bọng nước hóa mủ nhanh và tiến triển qua 4 giai đoạn như sau:
- Dát đỏ có tính chất viêm xung huyết hơi phù nề kích thước không đều tính chất phù nề tăng dần và hình thành bọng nước.
- bọng nước thường không căng được hình thành Sau Nổi dát đỏ vài giờ. kích thước của bọng nước bằng từ hạt đỗ hạt ngô hoặc lớn hơn phân bố rải rác hoặc thành đám. vị trí tổn thương lúc đầu chủ yếu ở đầu mặt và các phần da hở sau đó lan ra các vùng khác. bọng nước hóa mủ nhanh sau 1 đến 2 giờ lúc đầu mủ thường ở đáy của bọng nước sau choán cả bọng nước tạo thành bọng mủ có màu sáng tựa như mật ong . Mủ chảy đến đâu làm tổn thương lan rộng đến đó.
- vảy tiết: bọng mủ vỡ tạo thành vảy tiết màu vàng chanh nếu cậy vảy tiết thấy ở dưới có vết trợt màu đỏ có mủ hoặc tơ huyết.
- bong vảy: khoảng 6 đến 10 ngày sau vảy tiết tự bong để lại dát đỏ dần dần thâm lại và lành không để lại sẹo.
- ngoài tổn thương trên còn thấy kèm theo một số tổn thương khác như mụn mủ nứt mép viêm kẽ tai...
3. Điều trị
3.1. Điều trị tại chỗ
Rửa tổn thương bằng gạc với nước ấm 0,9% hoặc dung dịch nước lá chè tươi sau đó bôi dung dịch màu xanh methylen, Milian. khi tổn thương đã khô và có hiện tượng đóng vảy thì bôi mỡ kháng sinh hay mỡ salicylic trong 1 đến 2 ngày.
3.2. Điều trị toàn thân
- trường hợp chốc có tổn thương nhẹ khu trú chỉ cần điều trị tại chỗ.
- trường hợp Chốc dai dẳng lan rộng có nguy cơ biến chứng phải dùng kháng sinh toàn thân như Erythromycin, Amoxicillin.
II. Nhọt
1. Triệu chứng
Là tổn thương viêm sâu quanh nang lông gây hoại tử phần trung bì và nang lông thường do tụ cầu vàng. tổn thương ban đầu là nổi cục ở chân lông màu đỏ ấn đau. sau vài ngày thường dẫn đến nung Mủ với một ngòi màu vàng và hoại tử trung tâm mụn mủ có thể to ra lan rộng ăn sâu gây áp xe làm cho người bệnh có sốt nổi hạch kém ăn mất ngủ .
vị trí nhọt có thể ở bất kỳ nơi nào nhưng thường ở da đầu mặt cổ và mông. nhọt ở vị trí quanh miệng cằm gọi là Đinh râu nếu lặn non sẽ gây viêm phù nề mạnh, có thể viêm tắc tĩnh mạch xoang viêm màng não nhiễm khuẩn máu đe dọa tính mạng người bệnh.
2. Điều trị
- tại chỗ giai đoạn tấy đỏ bôi cồn Iốt 1% hoặc ngâm thuốc tím pha loãng với nước ấm giai đoạn sưng đau bôi mỡ kháng sinh như mỡ Neomycin, mỡ Gentamycin, có thể dùng cao dán tan nhọt .không được nặn rạch sớm khi nung mủ có ngòi, khu trú và mềm thì cần rạch để trích ngủ rửa sạch và dẫn lưu.
- toàn thân cho thuốc kháng sinh như erythromycin hoặc nhóm cephalosporin Tùy theo mức độ nặng nhẹ của bệnh hoặc làm kháng sinh đồ để chọn kháng sinh thích hợp.
- đề phòng nhọt tái phát vệ sinh cơ thể tránh chấn thương gãy trầy xước giảm ăn chất bột đường bổ sung chất đạm và vitamin.